Maiatza, 2008

vanitas vanitatis

Oso denbora gutxian kasu handia egin zioten nik idatzitakoari, eta aztoratu egin nintzen. Garai batean sekula burutik pasa ez zitzaizkidan gauzetan pentsatzen hasi nintzen. Uste baino ahulago naizela konturatu nintzen. Vanitas vanitatis, literatura zeharka baino ukitzen ez duten gauzetan pentsatzen hasi nintzen. Zorionez, aitormen horrek adinean sartuxea harrapatu ninduen. (Pello Lizarralde. Berria, 2008-05-31)

postmodernitatea

Postmodernitatea erabat errotu da gure literaturgintzan. Halako zinismo naif bat; dibertigarri izateko behar histeriko bat, ETBk eta ingurukoek ekarritakoa seguru asko; gaizki ulertutako kosmopolitismoa, klixeen euskaratze soiletan oinarritua; eta batez ere norberaren eskarmentua baliatzeko ezintasun ikaragarria. (Pello Lizarralde. Berria, 2008-05-31)

itzulpen arrazoiak

Badakit Larrepetit Euskal Herrian gaztelaniara itzuliko luketela, baina nik ez dut hori nahi. Egin dezatela Espainian. Bi arrazoirengatik: batetik, gaztelaniaz guk baino hobeto dakite –nahiz eta gu ere erdaldun erabatekoak izan–; bestetik, merkatu kontua dago. Nik badakit Espainian egiten diren euskal liburuen gaztelaniazko itzulpenak batez ere hemengo erdaldunek erosten dituztela. Baina, behin horretara jarrita, nik nahi dut Tenerifen bi liburu izan, Sevillan lau, Bartzelonan zazpi, Madrilen hiru…; eta badakit Euskal Herrian argitaratuz gero ez dela hori gertatuko. (Pello Lizarralde. Berria, 2008-05-31)

autoitzulpena

Autoitzulpengintza zen zure gaietako bat, horretaz hitz egitera gonbidatu ninduzun Gasteizera. Gauza bat idaztea baita, eta beste bat oso ezberdina idatzitakoa egileak berak beste hizkuntza batean paratzea. Idazleak nobela bat idazten duenean nobela on bat idatzi nahi du eta kito. Baina itzulpena egiten duenean, nobela ona eta itzulpen ona izatea ez zaio aski: itzulpen horrek bere antza izan dezan nahi izaten du. Edo ezta hori ere: berak bere buruaz duen irudi idealizatuaren antza izan dezan. Itzulpena margo ezberdinekin egindako jatorrizko koadroaren erreprodukzioa bada, autoitzulpena autoerretratua da (autoerretratu tranpatia, gainera). (Harkaitz Cano. Autoitzulpengintza, Axun Aierbe in memoriam, Argia, 2008-05-25)

literatura dekoratiboa

Gizartearen eta literaturaren arteko harremanez hitz egingo dugu [Palermoko mahai-inguruan]. Hau da, eztabaidatuko dugu zer neurritan izan behar duen literaturak zibila, zer neurritan arduratu behar duen literaturak gizartearenak ere badiren auziez. Italian oso guri dago gai hau azkenaldian. Italian eta mundu osoan. (…) Nire ustez, historiak erakusten du ezin dela ez arterik eta ez literaturarik egin gai nagusi batekin lotura izan gabe. Pintura edo eskultura abstraktua egin zuten lehen artisten arrazoiak irakurriz gero, adibidez, ikusten da bazutela errealitatea beste modu batez begiratzearen inguruko kezka bat, ezagutzarekin lotutako helburu nagusi bat. Lotura hori gabe artea bigarren mailako zerbait bihurtzen da, hots, dekorazioa. Literaturan ere egin daiteke gizartearekin inolako loturarik ez duen zerbait, baina seguru asko azkenean literatura dekoratiboa izango da horrela egindakoa. (Bernardo Atxaga. Berria, 2008-05-09)